بررسی معاد عنصری در حکمت متعالیه و آیات و روایات

معاد و سیر الی الله مهمترین حقیقت فرا روی انسان است بنابراین پرداختن به آن موجب زیادت قرب و مرضّی پروردگار عالمیان است. سرّ غموض و پیچیدگی فهم معاد به این است که از ماوراء عالم حس حکایت می کند، بنابراین تلاش و اصرار بر ارائه تفسیری حس گرایانه و دنیایی از معاد،ناشی از عدم معرفت به کنه این مسأله است. مجرد قیاس و برهان نیز راهگشا نیست ،پس به ناچار برای فهم آیات قرآنی معاد باید به روایات معصومین و مکاشفات کملین تمسک جست. به سرّجام جم آنگه نظر توانی کرد که خاک میکده کحل بصر توانی کرد. بنابراین می توان ادعا کرد بدون بهره گیری از مبانی حکمت متعالیه،ترکتازی در این میدان بسی نا ستوده و نافرجام است. در این رساله نیازی به تقریر ادله عقلی و نقلی اثبات معاد نیست زیرا اعتقاد به آن مسلم و مفروض انگاشته شده،بلکه سخن در کیفیت آن است. هدف اصلی رساله تبیین این مساله است:آیات و روایاتی که متکلمین آنرا بعنوان دلیل معاد عنصری خاکی قلمداد کرده اند گرچه ممکن است وضع الفاظ آن بر این استوار باشد لکن در مراد متکلم شک و تردید است.بعلاوه آیات وروایات بسیاری است که گرچه غیر عنصری و غیر مادی از معاد را متبادر می کند.در این رساله کوشیده ایم دیدگاههای گوناگونی که در خصوص کیفیت معاد جسمانی ارائه شده را تبیین و بررسی کنیم.